Spataderen zijn verwijde aders in de benen. Ze ontstaan doordat de kleppen in de aders niet goed sluiten en er bloed terugstroomt. Ze kunnen pijnlijke benen of kuiten veroorzaken, met name na lang staan.
Aders vervoeren bloed naar het hart. In de benen moet het bloed tegen de zwaartekracht in omhoog worden gestuwd. Daarom bevatten de aders kleppen die verhinderen dat het bloed terugstroomt. Als deze kleppen niet meer goed sluiten, stroomt er bloed terug in het been. Door de hogere druk rekt de ader uit, waardoor een spatader ontstaat.
Spataderen kunnen ook ontstaan door veranderingen in de binnenwand van de aders. Dit zijn de zogenaamde primaire spataderen.
Soms is het een andere aandoening die de spataderen veroorzaakt, zoals trombose. Dan worden het secundaire spataderen genoemd.
Oorzaken spataderen
Vrouwen hebben iets vaker last van spataderen dan mannen.
De belangrijkste risicofactoren voor spataderen zijn:
- erfelijke aanleg
- hormonale factoren
- zwangerschap
Andere risicofactoren zijn lang achter elkaar staan of zitten, overgewicht en ouderdom.
Klachten
Klachten bij beginnende spataderen zijn:
- zware, vermoeide en vaak warme benen
- jeuk
- een gespannen gevoel
- krampen
- een trekkende of stekende pijn in de kuiten
- trillingen in de benen
Klachten bij langer bestaande spataderen kunnen zijn:
- vocht rond de enkels of aan het onderbeen
- huiduitslag
- verkleuring of verharding van de huid
- ontsteking
Als spataderen te laat herkend of niet behandeld worden, kan er een open been ontstaan.
Onderzoek bij spataderen
Om na te gaan of iemand spataderen heeft kan aanvullend onderzoek nodig zijn:
- Doppler-onderzoek: een onderzoek met ultrageluidsgolven
- Duplexonderzoek: een combinatie van echografie en het Doppleronderzoek
- lichtreflexierheografie (LRR): onderzoek met behulp van infrarood licht
- flebografie: röntgenfoto’s van de bloedvaten
- MRI-scan en MRA-scan
- CT-scan
Behandeling spataderen
De behandeling van spataderen bestaat meestal uit het verwijderen van de niet-werkende ader. Dit kan via verschillende technieken, afhankelijk van de soort ader. De behandeling kan ook bestaan uit het dragen van steunkousen (compressietherapie).
Voorkomen en bestrijden van klachten
Onderzoek naar vaatziekten
Vaatziekten kunnen ernstige gevolgen hebben als ze niet op tijd behandeld worden. Onderzoek naar vaatziekten blijft nodig om deze aandoeningen eerder te ontdekken. Lees het verhaal van Ingrid van de Laar, die gespecialiseerd is in vaatonderzoek.
